Kiểm toán viên là một chuyên gia trong lĩnh vực kiểm toán, đóng vai trò trong quá trình đánh giá chính xác và đáng tin cậy về các hoạt động tài chính và hành vi kinh doanh của một tổ chức. Vai trò của kiểm toán viên là đảm bảo tính trung thực và đáng tin cậy của thông tin tài chính được báo cáo.
1. Kiểm toán viên là gì?
Theo Điều 5, Khoản 2 của Luật Kiểm toán độc lập 2011, người được coi là kiểm toán viên là người đã nhận được chứng chỉ kiểm toán viên theo quy định của pháp luật hoặc có chứng chỉ của một quốc gia nước ngoài được Bộ Tài chính công nhận, và đã hoàn thành kỳ thi về pháp luật Việt Nam. Theo đó, kiểm toán viên hành nghề là kiểm toán viên đã nhận được Giấy chứng nhận đăng ký hành nghề kiểm toán.
Lương của kiểm toán viên có cao không?
Mức lương của kiểm toán viên tại Việt Nam có thể thay đổi tùy thuộc vào nhiều yếu tố như kinh nghiệm, trình độ chuyên môn, vị trí công việc và quy mô của công ty hoặc tổ chức. Dưới đây là một phạm vi lương thường gặp cho kiểm toán viên tại Việt Nam:
Mức lương khởi điểm: Có thể bắt đầu từ khoảng 6 triệu đồng đến 10 triệu đồng mỗi tháng cho các kiểm toán viên mới ra trường hoặc có ít kinh nghiệm.
Mức lương trung bình: Thường nằm trong khoảng từ 10 triệu đến 20 triệu đồng mỗi tháng cho kiểm toán viên có kinh nghiệm và trình độ chuyên môn trung bình.
Mức lương cao: Có thể vượt qua 20 triệu đồng mỗi tháng cho các kiểm toán viên có kinh nghiệm và trình độ chuyên môn cao, làm việc tại các công ty kiểm toán lớn hoặc có vị trí quản lý.
Mức lương của ngành Kiểm toán luôn nằm trong top những ngành trả lương trung bình cao nhất đối với sinh viên mới ra trường. Tuy nhiên mức lương ấy sẽ biến động và phụ thuộc vào vị trí công việc, kĩ năng, kiến thức và đặc biệt là kinh nghiệm. Dưới đây là mức lương cụ thể của ngành Kiểm toán:
- Trợ lý kiểm toán: từ 5 triệu – 7 triệu/ tháng;
- Kiểm toán viên nội bộ: từ 8 triệu – 26 triệu/tháng;
- Kiểm toán viên độc lập: từ 8,5 triệu – 26 triệu/ tháng;
- Chủ nhiệm kiểm toán: từ 12 triệu–37 triệu/ tháng.
2. Quyền của Kiểm toán viên theo Luật định
Theo Luật Kiểm toán Độc lập năm 2011, kiểm toán viên được hưởng một số quyền sau đây:
Quyền truy cập thông tin: Kiểm toán viên có quyền yêu cầu và truy cập vào thông tin, tài liệu và hồ sơ liên quan đến quá trình kiểm toán. Điều này bao gồm quyền yêu cầu thông tin từ khách hàng, yêu cầu sự hỗ trợ từ nhân viên và quyền truy cập vào các tài liệu tài chính và giao dịch liên quan.
Quyền yêu cầu giải thích: Kiểm toán viên có quyền yêu cầu các bên liên quan, bao gồm các quản lý và nhân viên, cung cấp giải thích và thông tin liên quan đến các hoạt động tài chính, quy trình kế toán và hệ thống kiểm soát nội bộ của tổ chức.
Quyền kiểm tra, đánh giá và xác minh: Kiểm toán viên có quyền kiểm tra, đánh giá và xác minh tính chính xác và đáng tin cậy của các thông tin tài chính, báo cáo tài chính và các hoạt động kinh doanh của tổ chức. Điều này bao gồm việc kiểm tra các tài liệu, giao dịch và quy trình kế toán, đánh giá hiệu lực của hệ thống kiểm soát nội bộ và xác minh tuân thủ các quy định pháp luật liên quan.
Quyền đưa ra nhận định và khuyến nghị: Kiểm toán viên có quyền đưa ra nhận định và khuyến nghị về tính chính xác và đáng tin cậy của thông tin tài chính và các hoạt động kinh doanh của tổ chức. Những nhận định này có thể liên quan đến việc cải thiện quy trình kế toán và quản lý, đề xuất biện pháp khắc phục lỗ hổng và nâng cao hiệu quả hoạt động.
Quyền bảo mật thông tin: Kiểm toán viên có nghĩa vụ và quyền bảo mật thông tin mà họ thu thập và tiếp cận trong quá trình kiểm toán. Họ phải tuân thủ các quy định về bảo mật thông tin và không được tiết lộ hoặc sử dụng thông tin đó một cách trái phép.
Quyền từ chối công việc kiểm toán: Kiểm toán viên có quyền từ chối tiếp nhận hoặc tiếp tục công việc kiểm toán nếu có lý do hợp lý cho việc từ chối đó, bao gồm mâu thuẫn lợi ích, thiếu độc lập hoặc thiếu khả năng thực hiện công việc theo tiêu chuẩn chuyên môn.
3. Tiêu chuẩn của một kiểm toán viên
Điều 14 của Luật Kiểm toán Độc lập năm 2011 đề cập đến các tiêu chuẩn kiểm toán viên phải tuân thủ trong quá trình thực hiện công việc kiểm toán. Điều này nhằm đảm bảo tính chuyên nghiệp, độc lập và đáng tin cậy của quá trình kiểm toán.
Theo Điều 14, kiểm toán viên phải tuân thủ các tiêu chuẩn kiểm toán được Ban Kiểm toán Việt Nam ban hành. Các tiêu chuẩn này bao gồm:
Tiêu chuẩn về đạo đức nghề nghiệp: Kiểm toán viên phải tuân thủ các nguyên tắc đạo đức và quy tắc hành vi nghề nghiệp trong quá trình làm việc. Điều này đảm bảo tính minh bạch, công bằng và trung thực trong quá trình kiểm toán.
Tiêu chuẩn về độc lập: Kiểm toán viên phải đảm bảo tính độc lập trong quá trình kiểm toán. Điều này đảm bảo rằng kiểm toán viên không bị ảnh hưởng bởi các yếu tố bên ngoài và có khả năng đưa ra nhận định khách quan và không thiên vị.
Tiêu chuẩn về kỹ năng chuyên môn: Kiểm toán viên phải có kiến thức, kỹ năng và kinh nghiệm đủ để thực hiện công việc kiểm toán một cách chuyên nghiệp. Điều này bao gồm hiểu biết về quy định pháp luật, quy trình kiểm toán và các phương pháp kiểm toán hiện đại.
Tiêu chuẩn về quy trình kiểm toán: Kiểm toán viên phải tuân thủ các quy trình và phương pháp kiểm toán được chấp nhận và áp dụng rộng rãi trong ngành kiểm toán. Điều này đảm bảo tính nhất quán và chất lượng của quá trình kiểm toán.
Điều 14 cũng nhấn mạnh rằng các tiêu chuẩn kiểm toán viên có tính bắt buộc và việc vi phạm các tiêu chuẩn này có thể có hậu quả pháp lý đối với kiểm toán viên.
4. Phân loại kiểm toán viên
Theo pháp luật và quy định, kiểm toán viên có thể được phân loại theo các tiêu chí sau:
Kiểm toán viên nội bộ (Internal Auditors): Đây là kiểm toán viên làm việc trong cùng tổ chức, công ty hoặc tổ chức công quyền để đánh giá và đảm bảo hiệu quả của hệ thống kiểm soát nội bộ, quy trình kế toán và tuân thủ các quy định và quy tắc nội bộ. Các kiểm toán viên nội bộ thường thuộc phòng kiểm toán nội bộ của tổ chức hoặc có vai trò độc lập trong việc thực hiện công việc kiểm toán nội bộ.
Kiểm toán viên bên ngoài (External Auditors): Đây là kiểm toán viên độc lập và không liên quan trực tiếp đến tổ chức hoặc công ty mà họ kiểm toán. Kiểm toán viên bên ngoài thường là các công ty kiểm toán độc lập hoặc các kiểm toán viên làm việc trong một công ty kiểm toán. Nhiệm vụ của họ là thực hiện kiểm toán tài chính và cung cấp ý kiến độc lập về tính chính xác và đáng tin cậy của báo cáo tài chính của một tổ chức.
Kiểm toán viên công (Government Auditors): Đây là kiểm toán viên làm việc cho các cơ quan và tổ chức chính phủ. Nhiệm vụ của họ là kiểm toán các hoạt động tài chính và quản lý của các cơ quan và tổ chức chính phủ, đảm bảo tuân thủ quy định pháp luật và sự hiệu quả trong việc sử dụng nguồn lực công. Các kiểm toán viên công thường thuộc các cơ quan kiểm toán chính phủ hoặc các tổ chức tương tự.
Kiểm toán viên ngoài (Forensic Auditors): Đây là kiểm toán viên chuyên về kiểm toán pháp lý và điều tra gian lận tài chính. Công việc của họ là tìm hiểu và thu thập chứng cứ về các hoạt động gian lận tài chính, sai phạm và hành vi gian lận trong các tổ chức. Kiểm toán viên ngoài thường được triệu tập để thực hiện điều tra khi có nghi ngờ về gian lận hoặc vi phạm trong các hoạt động tài chính.
5. Nghĩa vụ của kiểm toán viên
Theo Luật Kiểm toán Độc lập năm 2011, kiểm toán viên có các nghĩa vụ sau đây:
Độc lập: Kiểm toán viên phải duy trì tính độc lập trong quá trình kiểm toán. Điều này có nghĩa là kiểm toán viên không bị ảnh hưởng bởi các yếu tố bên ngoài và có khả năng đưa ra nhận định và ý kiến độc lập, không thiên vị và không bị chi phối bởi những lợi ích cá nhân hoặc tình hình tài chính.
Tuân thủ quy định pháp luật và tiêu chuẩn kiểm toán: Kiểm toán viên phải tuân thủ các quy định pháp luật liên quan đến kiểm toán và áp dụng các tiêu chuẩn kiểm toán chuyên ngành. Họ phải thực hiện công việc kiểm toán theo các quy định và quy tắc chung và đảm bảo tính chính xác, đáng tin cậy và tuân thủ các nguyên tắc đạo đức nghề nghiệp.
Kiểm tra, đánh giá và xác minh thông tin: Kiểm toán viên có nghĩa vụ kiểm tra, đánh giá và xác minh tính chính xác và đáng tin cậy của thông tin tài chính, báo cáo tài chính và các hoạt động kinh doanh. Họ phải kiểm tra các tài liệu, hồ sơ giao dịch, hệ thống kiểm soát nội bộ và quy trình kế toán để đảm bảo tuân thủ các quy định và tiêu chuẩn kiểm toán.
Đưa ra ý kiến và nhận định: Kiểm toán viên phải đưa ra ý kiến và nhận định độc lập về tính chính xác và đáng tin cậy của thông tin tài chính và hoạt động kinh doanh của tổ chức. Họ có trách nhiệm đưa ra ý kiến về việc báo cáo tài chính phản ánh đúng và trung thực tình hình tài chính và tuân thủ các quy định pháp luật.
Bảo vệ quyền lợi khách hàng: Kiểm toán viên có nghĩa vụ bảo vệ quyền lợi và lợi ích hợp pháp của khách hàng. Họ phải đảm bảo tính bảo mật và không tiết lộ thông tin quan trọng và nhạy cảm mà khách hàng đã cung cấp trong quá trình kiểm toán.
Bảo mật thông tin: Kiểm toán viên phải tuân thủ các quy định và quy tắc về bảo mật thông tin. Họ không được tiết lộ hoặc sử dụng thông tin thu thập được trong quá trình kiểm toán một cách trái phép hoặc không đúng mục đích.
Tham khảo thêm các bài viết sau: